Q: "సుపరిపాలనను ముందుకు తీసుకెళ్లడంలో సాంకేతికత యొక్క పాత్ర అనిర్వచనీయమైనది." భారతదేశంలో పాలనా పద్ధతులపై సాంకేతిక ఆవిష్కరణల ప్రభావాన్ని చర్చించండి?

పరిచయం:
డిజిటల్ యుగంలో, సాంకేతికత ఆధునిక పాలన యొక్క వెన్నుముకగా మారి, రాష్ట్రం మరియు పౌరుల మధ్య సంబంధాన్ని విప్లవాత్మకంగా మార్చింది. భారతదేశం యొక్క డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమం, 60 కోట్లకు పైగా ఇంటర్నెట్ వినియోగదారులను అనుసంధానం చేయడానికి లక్ష్యంగా పెట్టుకుని, నెలకు 150 కోట్లకు పైగా డిజిటల్ లావాదేవీలను సాధ్యం చేస్తూ పాలనను పరివర్తన చేసింది. ఇది ప్రభుత్వ సేవలను మరింత పారదర్శకంగా, జవాబుదారీగా మరియు పౌరసమాజానికి అనుకూలంగా మార్చింది.

విషయం:
భారతదేశ పాలనలో సాంకేతిక ఆవిష్కరణల పాత్ర:
1. ప్రభుత్వ సేవల డిజిటలీకరణ
a. డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమం నెలకు 150 కోట్లకు పైగా లావాదేవీలను సులభతరం చేస్తూ, పన్ను చెల్లింపు, ధృవపత్రాలు వంటి సేవలను ఆన్‌లైన్‌లో అందుబాటులో ఉంచుతోంది.
b. కాగితం వినియోగాన్ని తగ్గించి, పౌరులకు సౌలభ్యాన్ని పెంచుతుంది.

2. పరిపాలనా ప్రక్రియల సమర్థత
a. ఈ- న్యాయస్థానాలు వంటి ఈ-గవర్నెన్స్ కార్యక్రమాల ద్వారా 2 కోట్లకు పైగా కేసులను డిజిటలీకరించడం జరిగింది, ఇది న్యాయ ప్రక్రియలను వేగవంతం చేసి, వర్చువల్ విచారణలను సాధ్యం చేస్తోంది.

3. ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీల సులభతరం (డీబీటీ)
a. ఆధార్‌తో అనుసంధానించబడిన డీబీటీ ద్వారా 35 కోట్లకు పైగా లబ్ధిదారులకు నేరుగా సహాయం అందుతోంది. ఇది నకిలీ లబ్ధిదారులను నిరోధించడం ద్వారా సుమారు ₹1.75 లక్షల కోట్లను ఆదా చేసింది.

4. పౌర-ప్రభుత్వ సంబంధాల బలోపేతం
a. MyGov.in వంటి వేదికలు 2 కోట్లకు పైగా పౌరులను ఆకర్షిస్తూ, సలహాలు, సూచనలు మరియు ఫిర్యాదుల పరిష్కారాన్ని సులభతరం చేస్తున్నాయి.

5. డేటా ఆధారిత విధాన రూపకల్పన మరియు పాలన
a. స్మార్ట్ సిటీలు మరియు మిషన్ కాకతీయ వంటి పథకాల కింద జీఐఎస్ మరియు విశ్లేషణలు సమర్థవంతమైన పట్టణ ప్రణాళిక మరియు వనరుల నిర్వహణకు సహకరిస్తున్నాయి.

భారతదేశ పాలనపై సాంకేతిక ఆవిష్కరణల ప్రభావం:
ఎ. సానుకూల ప్రభావం
1. పెరిగిన పారదర్శకత మరియు జవాబుదారీతనం
a. సీపీజీఆర్‌ఏఎంఎస్ పోర్టల్ 3 కోట్లకు పైగా ఫిర్యాదులను సార్వజనిక పర్యవేక్షణ కోసం నమోదు చేస్తుంది.
b. ఆన్‌లైన్ ఆర్‌టీఐ దరఖాస్తులు పౌరులకు ప్రభుత్వ సమాచారాన్ని అందుబాటులో ఉంచుతాయి.

2. సమర్థవంతమైన మరియు సకాలంలో సేవలు అందించడం
a. ఈ-నామ్ 1 కోటికి పైగా రైతులను మరియు 1,000కి పైగా మార్కెట్‌లను అనుసంధానిస్తూ, న్యాయమైన వాణిజ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తోంది.
b. ఈ- న్యాయస్థానాలు న్యాయ విచారణలో జాప్యాన్ని తగ్గిస్తున్నాయి.

3. ఆర్థిక నమోదు మరియు సంక్షేమం
a. ఆధార్ ఆధారిత డీబీటీ సమర్థవంతమైన సబ్సిడీ లను నిర్ధారిస్తూ, సామాజిక సమానత్వాన్ని పెంచుతోంది.

4. పౌరుల భాగస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేయడం
a. సామాజిక మాధ్యమాలు మరియు డిజిటల్ వేదికలు 150 కోట్ల మందికి పైగా ప్రజలను చేరుకున్న కోవిడ్-19 అవగాహన ప్రచారాలకు సహకరించాయి.

5. ఖర్చు తగ్గింపు మరియు కార్యాచరణ సామర్థ్యం
a. డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు ప్రభుత్వ ఖర్చులను సంవత్సరానికి సుమారు ₹10,000 కోట్లు తగ్గిస్తున్నాయి.

బి. ప్రతికూల ప్రభావం
1. డిజిటల్ విభజన మరియు బహిష్కరణ
-ఇంటర్నెట్ వ్యాప్తి: గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 45% ఉండగా పట్టణ ప్రాంతాల్లో 82% (ట్రాయ్ 2023), ఇది గ్రామీణ ప్రజలకు సేవల అందుబాటును పరిమితం చేస్తుంది.

2. సైబర్‌ సెక్యూరిటీ మరియు డేటా గోప్యతా ఆందోళనలు
-సైబర్‌ దాడులలో 37% పెరుగుదల (సీఈఆర్‌టీ-ఇన్ 2022) డేటా భద్రతకు ముప్పును కలిగిస్తుంది.

3. సాంకేతిక అనుసరణకు వ్యతిరేకత 
-30% కంటే ఎక్కువ ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు డిజిటల్ సాధనాల వినియోగంలో సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్నారు (నీతి ఆయోగ్ 2022).

4. మౌలిక సదుపాయాల లోపాలు
-బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్ వంటి రాష్ట్రాలలో బలహీనమైన అనుసంధానం మరియు విద్యుత్ సరఫరా లోపాలు.

5. చట్టపరమైన మరియు నైతిక సవాళ్లు
-సమగ్ర డేటా రక్షణ చట్టం లేకపోవడం గోప్యత మరియు నిఘా వంటి ఆందోళనలను పెంచుతోంది.

ముగింపు
సాంకేతిక ఆవిష్కరణలు దేశ పాలనలో పారదర్శకత, సామర్థ్యం మరియు లోతైన పౌర భాగస్వామ్యాన్ని పెంపొందించడం ద్వారా విప్లవాత్మకంగా మార్చాయి. అయితే, నీతి ఆయోగ్ 2023 డిజిటల్ గవర్నెన్స్ నివేదికలో పేర్కొన్నట్లుగా, నిరంతర డిజిటల్ విభజనను పరిష్కరించడం మరియు సైబర్‌ సెక్యూరిటీ మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడం, ఈ పురోగతులు అందరికీ సమానంగా ప్రయోజనం చేకూర్చేలా చేయడానికి మరియు సమ్మిళిత, జవాబుదారీ పాలన యొక్క పునాదులను బలపరచడానికి ఎంతో కీలకమైనవి.